Het is twee jaar uitgesteld. De vrijheidsbrunch in de Olsterhof. 120 mensen genieten nu van een maaltijd met Sallandse ingrediënten. Aanleiding is de viering van 75 jaar bevrijding in 2020. Toen waren we in de ban van corona. Niemand had enig idee, dat twee jaar later de sfeer in Europa grondig is gewijzigd. Een oorlog, die we ons na de val van de muur, niet meer konden voorstellen.
Na de brunch treedt de militaire fanfare Bereden Wapens op. Met tussendoor ervaringen van veteranen. Het eerste verhaal van Niels Roelen, Afghanistanveteraan, bezorgt me gelijk kippenvel. Het eindigt met de vraag van zijn dochtertje: “Papa, ben jij een moordenaar?”
Oorlogsdreiging in Europa. Ik moet denken aan een voorlichtingscampagne begin jaren ‘60. De wapenwedloop gaat onverminderd voort. Ik herinner me de BB, Bescherming Bevolking, die burgers moet beschermen tegen atoomaanvallen. In 1961 ontvangen alle huishoudens in Nederland de brochure Wenken voor de bescherming van uw gezin en uzelf. Let even op de formulering! In de brochure tips om een atoomoorlog te overleven. De toon is vooral geruststellend. Als de atoombom valt moet je onder de trap gaan zitten of onder de tafel. Je mag niet naar de lichtflits kijken. In de kelder moet je blikvoedsel en water opslaan. Na een paar dagen mag je weer naar buiten. Ik denk na over het blik vrijheidssoep dat we na de brunch meekrijgen. Vooruitziende blik?
In dezelfde tijd is de IJssellinie ontstaan. Die zou een opmars van de Russen een poosje moeten vertragen. Wordt het tijd om de IJssellinie weer in bedrijf te nemen? De caissons weer klaarleggen in de IJssel, de waterstroom daarmee afdammen en de waterinlaten openstellen, zodat het water het achterland instroomt. Ik krijg dan natte voeten, maar je moet wat overhebben voor je veiligheid. De Russische tanks lopen zo vertraging op in hun opmars richting Rijnmond. Mocht het toch niet goed gaan, dan is er een brochure met wenken, wat te doen als de bom toch valt. Lachwekkend natuurlijk. Bovendien hebben we de Russen niet nodig voor een oorlog.
We hebben nu een andere beweging met nog een B erbij. De BBB, Boeren Burger Beweging. Die heeft het ook over oorlog. Tussen boeren en overheid. Die BBB werkt niet met een brochure, maar met een soort reclamekaravaan van trekkers, die elk een slogan voeren. Daarop geen geruststellende leuzen, maar oorlogstaal. Een trekker kan bijna net zoveel als een tank. Door een droge sloot rijden, over een politieauto, dwars door hekken, een deur van het provinciehuis rammen.
De overheid kan de IJssellinie natuurlijk ook inzetten om die trekkers tegen te houden. Dat vertraagt hun opmars richting Den Haag. Het geeft de overheid de tijd om boeren eindelijk perspectief te bieden. Het geeft de radicale boeren de tijd om bij zinnen te komen. Ze hoeven zich dan in ieder geval geen kopzorgen meer te maken over de droogte. Het land wordt lekker nat en zuigt water op voor de komende tijd. Als de woede en het water zijn gezakt kan er weer gewoon geboerd worden. Met een overheid die dan eindelijk duidelijkheid biedt en daarmee te vertrouwen is. En de trekker? Die rijdt weer met ploeg of maaimachine over het land. En de IJssel liet een laagje vruchtbare rivierklei achter. Bemesten is dus niet nodig. Scheelt toch weer stikstof.
