Twee dingen vielen me op in het nieuws. Van het ene raakte ik in de war. Het andere maakte me kwaad. Gebeurtenissen veraf. Toch komt het hier op ons bordje.
Het klimaat verandert. De grens van maximaal 1,5 graad opwarming is komend jaar al bereikt. Ik raak gewend aan ‘de warmste maand ooit’. Ik lees over zeespiegelstijging met een onrustbarende aantal meters. Baby’s van nu zullen het meemaken. En dan staat in de krant dat een grote gletsjer op Antarctica veel minder snel smelt dan men eerder aannam. Het betekent dat de zeespiegel minder snel stijgt. Voorlopig dus geen zorgen in ons laaggelegen Nederland? Nou, de stijging gaat trager hè.
In hetzelfde bericht een andere dreiging. Terwijl de opwarming van de aarde doorgaat, kunnen we hier te maken krijgen met veel lagere temperaturen. Dat zit zo. IJskappen in Groenland smelten wel. Het zoete water stroomt de oceaan in. Zoet water is lichter dan zout water en hindert de warme golfstroom. Deze golfstroom, die ons een gematigd klimaat bezorgt, zal daardoor stilvallen. Mogelijk al in 2050. En dan? Als dat gebeurt is het hier winters 10 tot 15 graden kouder en zomers 5 graden koeler. De opwarming van de aarde gaat wel door, en zorgt elders voor veel hogere temperaturen. Verwarrende berichten allemaal. Of het ook zo gaat? De klimaatwetenschap is jong. Veel is onzeker. Wat zeker is, dat onze CO2-uitstoot enorme effecten heeft op het klimaat. Hier meer regen, in Afrika grote droogte. Dat is veraf. Mensen vluchten naar Europa. Hopend op een betere toekomst. Dan is het van tweeën één: Of we vangen ze hier op, of wij – de rijke wereld – doen er alles aan om klimaatopwarming te vertragen en tegelijkertijd de Afrikaanse landen helpen. Ter plaatse.
Over dat laatste ben ik niet hoopvol. In Afrika waart het apenpokkenvirus Mpox rond en veroorzaakt een levensbedreigende ziekte. Er zijn inmiddels 17.000 besmettingen. De Wereldgezondheidsorganisatie vraagt landen om vaccins ter beschikking te stellen. Dé manier om een nieuwe pandemie te voorkomen. Aan Nederland werd gevraagd 13.000 vaccins te doneren. Minister Fleur Agema weigert. We hebben 100.000 doses op voorraad. “Die hebben we zelf nodig in geval van nood.” zegt ze.
Nu breekt mijn klomp. Die donatie van vaccins aan Afrika is vele malen effectiever dan ze ooit kunnen zijn als het virus op grote schaal in Nederland voet aan wal zet. Bestrijden bij de bron. Kunt u zich voorstellen dat mensen in Afrika wanhopig worden? Wij hier, met vaccins in de kast (die binnenkort ook nog over datum raken…..) en zij daar met dreiging van ziekte, droogte en honger. Kunt u zich voorstellen dat ze hun leven wagen in gammele bootjes? Op zoek naar een leefbare wereld.
Ik zie ook wel dat we niet iedereen hier kunnen opvangen. Maar doe wat we wel kunnen doen. Lever die vaccins. Dat maakt de dreiging voor een aantal mensen daar ietsje kleiner. En doet ze misschien besluiten om daar te blijven.
Dat moet een bepaalde collega-minister van Fleur Agema toch toejuichen. Vaccins schenken is ook eigenbelang. Dat ik daar nog eens voor zou zijn.
