Een nieuwe internationale studie toont aan dat glyfosaat, een veelgebruikte onkruidverdelger, kanker veroorzaakt bij proefdieren. Boerenorganisatie LTO reageerde snel en roept toezichthouders op om de bevindingen met spoed te beoordelen. Blijkt het onderzoek te kloppen, dan moesten we er gelijk maar mee te stoppen. Dat gisteren te lezen in Trouw.
Glyfosaat wordt op grote schaal gebruikt in de Nederlandse landbouw, bijvoorbeeld – en dat is echt waar – om ‘vanggewassen’ te verdelgen die juist geplat waren om uitspoeling van gif en stikstof naar het grondwater te voorkomen…. De velden kleuren dan geel, zodat je van mijlen ver kon zien waar het gif gebruikt werd. Dit voorjaar zelfs op landgoed ’t Reelaer waar de zonen van de overleden Rengers naar buiten brachten dat ze volop voor natuur zouden gaan.
Tot op heden adviseert LTO boeren na gebruik het veld gelijk te ploegen, om gezeur van de omgeving te voorkomen. Nu blijkt dus dat ‘dat gezeur’ terecht is: buren, recreanten, maar vooral boeren zelf, lopen een enorm verhoogd risico op kanker.
Het onderzoek
De betrokken wetenschappers voerden jarenlang proeven uit met duizend ratten, waarbij verschillende groepen werden blootgesteld aan uiteenlopende hoeveelheden glyfosaat. In vrijwel elke testgroep werden vormen van kanker vastgesteld, terwijl de controlegroep vrij bleef van tumoren. De resultaten worden door onafhankelijke Nederlandse wetenschappers in Trouw omschreven als “baanbrekend” en “zorgwekkend”. Die stellen vooral ook dat het onderzoek zorgvuldig is uitgevoerd.
LTO stelt dat, mocht het verband kloppen, het gebruik van glyfosaat onmiddellijk verboden moet worden. Tegelijkertijd waarschuwt de organisatie voor overhaaste beslissingen en pleit ze voor een zorgvuldige beoordeling door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (Efsa) en het Nederlandse College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen (Ctgb). Die laatste heeft vorig jaar al aangegeven dat haar eigen onderzoeksmethonden niet kloppen…
De toelating van glyfosaat is onlangs nog met tien jaar verlengd op Europees niveau, wat een nationaal verbod bemoeilijkt. Het Ctgb heeft vorig jaar al erkend dat het eerder fouten heeft gemaakt in de beoordeling van kankerrisico’s bij pesticiden.
In gemeenten als Olst-Wijhe wordt inmiddels – op aangeven van lokale CDA – ingezet op verminderd gebruik van glyfosaat. Daarentegen wilde CDA Raalte vorig jaar een motie tegen glyfosaatgebruik niet indienen, met als argument dat er ‘geen werkbare alternatieven zijn’. Links Raalte is op dit dossier ook oorverdovend stil.
Opinie
De zorgen over glyfosaat zijn allesbehalve nieuw. Wat wel nieuw is: er ligt nu keihard bewijs op tafel. En opnieuw is de eerste reactie van LTO niet: ‘we stoppen er direct mee’, maar: ‘laten we het eerst nog wat beter onderzoeken’. Dat is alsof je tijdens dichte mist iemand ziet inhalen met 120 kilometer per uur en dan zegt: “Misschien komt er geen tegelligger aan.” Het is Russische roulette, alleen met een magazijn waarin meer dan één kogel zit.
Boeren hebben het altijd over hun boerenverstand. Maar dat er nu eindelijk onomstotelijk bewijs is dat glyfosaat kanker veroorzaakt, dat kon je met een beetje boerenverstand toch van mijlen ver zien aankomen? Ook dat je er parkinson van krijgt.
Al die mensen die al jaren waarschuwen tegen het gif, en daarmee de hoon en agressie van de landbouwsector en haar aanhang over zich heen kregen, die hadden dus gewoon het juiste boerenverstand. Wat overigens geen hogere wiskunde was. Kijk eens beter om je heen!!! In Frankrijk is dat al een beroepsziekte. Een boer die parkinson krijgt, wordt vergoed. De kaart van wijnvelden is dezelfde als de kaart van veel meer parkinson onder wijnboeren. En producent Bayer betaalt miljoenen aan afkoopsommen om rechtzaken te voorkomen.
‘Voedselzekerheid’ was het argument altijd van de LTO. Een argument dat helemaal niet klopt, er is eten zat, al helemaal in Nederland, wij exporteren bijna alle voedsel. Om daar het leven van je boeren-leden voor op het spel te zetten… En nu kanker dus bewezen is, is voedselzekerheid ineens geen argument meer?
Als boerenbedrijven zonder geldige vergunning opereren of als er te veel stikstof op kwetsbare natuurgebieden neerkomt, grijpen rechtbanken tegenwoordig keihard in. Dat zou nu ook moeten gelden voor het gebruik van landbouwgif waarvan nu aantoonbaar is dat het kanker kan veroorzaken.
Politici die nu nog achter het gebruik van dit kankerverwekkende spul staan, die slaan hun plicht de samenleving te beschermen in de wind. Die verplichting is vastgelegd in de Wet publieke gezondheid, waarin staat dat de overheid preventieve maatregelen moet treffen om gezondheidsrisico’s te beperken. Internationaal is daarvoor het Voorzorgsbeginsel voor omschreven, in bijvoorbeeld het EU-recht en milieurecht. Dat houdt in dat de overheid preventieve actie moet nemen bij (mogelijke) risico’s voor de gezondheid of het milieu, ook als er nog geen volledige wetenschappelijke zekerheid is (wat er dus nu wel is.)
Dus zouden bestuurders zo maar voor de rechter kunnen eindigen. Want het gaat er dan niet om of het gif wel/niet is goedgekeurd, het gaat om het beginsel dat je de plicht hebt je samenleving gezond te zouden.
