Gerda Laarman is bestuurslid en activiteitencoördinator van het Sallands Landbouwmuseum De Laarman. In onze rubriek ‘wat doe jij duurzaam’ vertelt ze over de duurzame verbouwing van het museum maar ook over de duurzame werkwijze: met z’n allen de schouders er onder en geen geld over de balk smijten. Tot slot ook een oproep aan de gemeente Raalte: De Laarman wil beter afval kunnen scheiden.
Door Gerda Luchtenberg
In de laatste tien jaar zijn er in het bestuur een aantal nieuwbouwplannen besproken, maar die bleken telkens te kostbaar of niet haalbaar. Ook het huidige bestuur werd voor de vraag gesteld: ‘hoe moet het verder met het museum’; gaan we stoppen of vernieuwen. Het bestuur besloot tot vernieuwing. Plannen werden ontworpen en weer afgeschreven, want: te duur! Tot de penningmeester letterlijk zei: Het moet anders! We gaan het op z’n Luttenbergs doen, met veel mankracht en ‘doe maar gewoon!’
Uiteindelijk na drie jaar slopen, bouwen, verbouwen, restaureren, schilderen en inrichten en 13.000 vrijwilligersuren later staat er een mooi, duurzaam en verrassend gebouw dat nog jaren meekan.
Wat hebben we aan duurzaamheid gedaan?
- Alle nog bruikbare materialen uit de sloop werden bewaard en zijn in het gebouw hergebruikt.
- De zijmuur is opgebouwd uit de straatkeien van de timmerwerkplaats en smederij.
- Een deel van het dak rust op de dakspanten uit de timmerwerkplaats en smederij.
- De betonbekisting voor het storten van de muren zijn zelfgemaakt, deels uit sloopmaterialen en deels uit nieuw plaatmateriaal. Na het storten van de muren zijn deze bekistingen weer uit elkaar gehaald en zijn de platen gebruikt voor de verdiepingsvloer van de zolderberging.
- Het hout uit de schuren is gebruikt voor decoratieve- en plafondafwerking in de nieuwe hallen.
- Staalconstructies zoals trappen, leuningen etc. zijn door onze smeden zelfgemaakt van restanten staal.
- Het binnenplein is bestraat met klinkers die afgedankt zijn bij een grote scholengemeenschap.
- Het gebouw wordt verwarmd met een warmtepomp. In de vloer ligt vloerverwarming.
- Alle verlichting in het hele gebouw bestaat uit LEDlampen
- Alle muren en vloeren van het nieuwe gebouw zijn geïsoleerd met 10 cm. isolatiemateriaal.
- Op het dak liggen 95 zonnepanelen.
Hoe gebruiken we duurzaamheid bij onze activiteiten?
Voedsalland Boerenmarkt:
Drie jaar geleden zijn we begonnen met zes marktkramen. Vorig jaar waren het er negen en dit jaar gemiddeld per week 16 kramen.
Tijdens deze boerenmarkt promoten we het lokaal kopen bij plaatselijke producenten, makers en boeren. Alle standhouders en hun producten komen uit Salland of het Vechtdal.
Smaaklessen voor kinderen:
Via ons scholenproject kregen we van het project ‘Smaaklessen’ van de Wageningen universiteit en een gulle ondernemer uit de regio de mogelijkheid om een groententuin op te starten. Bedoeld om kinderen te laten zien dat bijvoorbeeld een worteltje toch echt in de grond groeit en te laten proeven dat die minstens zo lekker is als een worteltje uit de supermarkt (die eerst een hele lange reis heeft moeten maken voor deze in de supermarkt ligt).
Voedselcoöperatie Luttenberg:
De voedselcoöperatie is een zelfstandig project, opgestart en ondersteund vanuit De Laarman en ook weer bedoeld om de lokale boer, maker te ondersteunen en het lokaal eten te promoten. Alle producten die binnen de VC aangeboden worden, komen uit een straal van 15 km. vanaf Luttenberg.
Op dit moment zijn er 16 makers (producenten) en maken 33 gezinnen wekelijks tot regelmatig gebruik van het aanbod.
Goede en verantwoorde bedrijfsvoering vinden we erg belangrijk. Biologische bedrijfsvoering is een pré om te kunnen leveren aan de VC.
Biodiversiteit:
De akkers van landschap Overijssel en een buurtgenoot worden door onze vrijwilligers met de oude trekkers en landbouwmachines bewerkt zodat de bodemstructuur in stand blijft. Door de kleinere machines is er beter oog voor de dieren die leven in het landschap. Langs alle akkers is bloemenstrook aangelegd voor bio-diversiteit.
Sinds kort staat er een groot insectenhotel bij De Laarman
Kortom
Het nieuwe thema van De Laarman: ‘van Bord naar Boer’ proberen we in alle activiteiten die we ondernemen, uit te dragen.
Nog een wens?
Natuurlijk hebben we nog wensen op het gebied van duurzaamheid. Een heel grote en simpele wens is een oranje en groene afvalcontainer. Helaas is het voor bedrijven binnen de gemeente Raalte niet mogelijk om deze containers te gebruiken. Ze zijn alleen bedoeld voor particulieren. Nu gaat al ons plastic en groenafval in de algemene container van het afvalverzamelbedrijf. Dat zoiets simpels niet mogelijk is binnen de gemeente Raalte, doet ons pijn.
Het is 2024 als ik bovenstaand artikel nog eens onder ogen krijg.
Inmiddels heeft de gemeente de oranje afvalcontainer geleverd en daar wordt goed gebruik van gemaakt.
Ons groenafval (vooral koffiedik) gaat naar de composthoop van een buurtbewoner.