Installateurs schreeuwden in de landelijke media de afgelopen maanden moord en brand over de ineenstorting van de verkoop van zonnepanelen aan consumenten. Onzekerheid over de oplopende terugverdientijd van zonnepanelen – veroorzaakt door de op handen zijnde afbouw van de salderingsregeling – werd als een van de belangrijkste oorzaken genoemd.
Door: Edwin van Gastel
Logica en emotie
Logica en emotie worden in de discussie over investeringen in zonnepanelen te vaak met elkaar vermengd. Het resultaat is dat volop onjuiste conclusies worden getrokken over hoe (on)aantrekkelijk het is om zonnepanelen te installeren. Potentiële kopers vinden een terugverdientijd van 10 jaar opeens te lang. En dat is ronduit vreemd, want zelfs in het onwaarschijnlijke geval dat een consument zijn zonnepanelen pas na 10 jaar heeft terugverdiend, is dat nog altijd een jaarlijks rendement van 10 procent. Dat is veel meer dan een consument aan rente krijgt als hij zijn geld op een spaarrekening van de bank zet. De terugverdientijd is bovendien voor niets anders geschikt dan het inschatten van het investeringsrisico.
Stroomprijs Nederland
Het leven van zonnepaneelinstallateurs was jarenlang kinderlijk eenvoudig. Zij verkochten zonnepanelen door consumenten een aantrekkelijke terugverdientijd voor te schotelen. Die wordt door veel installateurs nog altijd berekend aan de hand van stroomprijs, maar die werkwijze is door de grillige stroomprijzen niet langer houdbaar.
Uit de Monitor Consumentenmarkt Energie van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) blijkt dat de stroomprijzen voor variabele en vaste energiecontracten in Nederland per 1 november op een niveau liggen van 38 tot 39 eurocent per kilowattuur. Ja, dat is een stuk lager dan tijdens het hoogtepunt van de energiecrisis, maar tegelijkertijd dus nog altijd zo’n beetje het dubbele van voor het uitbreken van de coronacrisis.
Stroomprijs Vlaanderen
In Vlaanderen is de situatie niet veel anders. Er is wel een wezenlijk verschil met Nederland: Vlaamse consumenten die zonnepanelen op hun dak leggen, moeten sinds 1 januari 2021 niet 1 maar 2 energiecontracten afsluiten; één voor de stroom die ze aankopen en één voor de stroom die ze verkopen. De Vlaamse energieregulator VREG stelt dat in november de kilowattuurprijs voor een huishouden met een stroomverbruik van 1.600 kilowattuur 38 eurocent voor afname bedraagt, waar dat voor de energiecrisis 25 eurocent was.
De gemiddelde vergoeding in terugleveringscontracten bedroeg voor de energiecrisis circa 4 eurocent per kilowattuur en bereikte op het hoogtepunt voor vaste en variabele contracten een niveau van respectievelijk 19,2 en 54 eurocent per kilowattuur. Sinds november bevindt de terugleveringsvergoeding zich op een niveau van 7 eurocent per kilowattuur.
Energiefabriek
Met al deze cijfers in het achterhoofd is het voor installateurs is de hoogste tijd om consumenten te laten zien dat zonnepanelen voor hen véél meer zijn dan een financieel product waarvan de investering zo snel mogelijk terugverdiend moet worden. Zonnepanelen zijn een energiefabriek die consumenten voor 25 tot 30 jaar een vaste lage prijs garanderen voor de stroom die ze direct zelf verbruiken. Als consumenten ook nog eens een thuisbatterij toevoegen, kunnen ze die zelfopgewekte stroom ook in de avonduren en nacht gebruiken.
Voor installateurs is het verstandig om aan de keukentafel bij consumenten niet over terugverdientijden te praten, maar over uitgespaarde kosten. Een terugverdientijd in offertes is immers niet meer dan een momentopname die 100 procent zeker ingehaald zal worden door de realiteit. Geen enkele installateur weet immers hoe de toekomstige stroomprijzen zich zullen ontwikkelen, noch hoe het stroomverbruik van zijn klant zich gaat ontwikkelen.
