Al eens gehoord van de Grote Waternavel en van het Ongelijkbladig Vederkruid? Wellicht wel als je aquarium of vijver hebt, maar anders vast niet. Ze komen in Noord en Zuidoost Amerika in het wild voor, hier in de vijver. Maar nu ook in de natuur. En daar overwoekeren ze inheemse planten.
We zagen het Waterschap deze week in Heino in een bergingsvijver in de weer. Ze proberen die waternavel en het vederkruid de baas te zijn. Maar dat is zo makkelijk nog niet. Als exoten doen ze het hier goed. Te goed. Ze spelen al snel de baas over ander groen. Daarmee knippen ze de natuurlijke cirkel door, wat leidt tot monocultuur.
Maar die overwoekering is ook een gevaar voor wat ze bij Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) ‘opstuwing’ noemen. Dat het water niet weg kan omdat de daarvoor bedoelde afvoersystemen, zoals een sluis, verstopt raakt.
Salland Zoemt en WDODelta onderzoeken hoe je de waterwegen als een snelweg voor insecten kunt gebruiken. Want als het met de insecten weer goed gaat, gaat het met de natuur goed, stelt Salland Zoemt. De stichting heeft dankzij particuliere initiatieven diverse ‘stepping stones’ in Salland aan kunnen leggen en die wil ze verbinden met de water-snelwegen van WDODelta. Uit die samenwerking blijkt dat ‘niets doen’ de natuur vaak tegenwerkt. Dat lijkt tegengesteld. Maar als je bijvoorbeeld gras langs sloten nooit maait, krijgen de kruiden die daar van origine in de grond zitten geen ontwikkelkansen. Niets doen bij exoten, bij planten dus die hier eigenlijk niet horen, is ook geen optie. Die gaan binnen de kortste keren al het andere groen overrulen.
Het waterschap zorgt er daarom voor dat deze planten regelmatig worden verwijderd. Daarbij zijn zij er scherp op dat dit zorgvuldig gebeurt, want je wilt niet dat er plantenresten in het water achterblijven. Elk restje kan namelijk zorgen voor een nieuwe plant.
Exoten
De laatste jaren groeien er in onze sloten steeds meer planten die oorspronkelijk niet in Nederland voorkomen. De ook wel genoemde exoten hebben het in de sloten erg naar hun zin en verdringen planten die er van nature thuishoren. De Japanse Duizendknoop is daar ook een voorbeeld van. Die komt tegen de taluds van de sloten op.
Exoten komen in het water terecht door het legen van een aquarium of het opschonen van een vijver, waarbij de restanten in het water/in de sloot zijn gegooid. De planten groeien snel uit tot grote ‘wolken’ in het water en verdringen de waterplanten die er van nature thuishoren.
Buiten Salland komt het waterschap ook heel wat ‘plaagsoorten’ tegen. Zo bedreigt de Waterwaaier uit Zuid-Amerika de kwetsbare waternatuur van de Weerribben en groeit de Waterteunisbloem uit Amerika in de Overijsselse Vecht.
