Ebel Berghuis: All inclusive prijzen

Columnist Ebel Berghuis verdiepte zich in verborgen milieukosten die meestal niet doorberekend worden.

Interessant? Deel het artikel

Ebel Berghuis 230314 reis boeken

Producten maken vergt opoffering. Soms zelfs met mensenlevens zoals in de visserij (de vis wordt duur betaald). Maar ook schade aan het milieu en klimaat of slechte arbeidsomstandigheden zoals bij veel andere producten. Deze schade, die in de meeste gevallen niet worden doorgerekend in de prijzen,  worden daarom ‘verborgen’ kosten genoemd.

De aanwezigheid van deze kosten is er niet minder om. Ter illustratie: in 2015 bedroeg de totale milieuschade ruim 31 miljard, per huishouden een dikke 4000 euro (Drissen en Vollebergh, 2018). Je kunt het natuurlijk laten voor wat het is want de natuur zelf stuurt geen factuur  (Destrijcker, 2015). Maar dat is geen houdbare keuze. Uiteindelijk komen de kosten toch op het bord van de samenleving terecht. Meer concreet: bij Jan en alleman via de jaarlijkse belastingaangifte. Zo heeft de  overheid inmiddels 25 miljard euro vrijgemaakt voor de stikstofproblematiek.

Het ziet er niet naar uit dat aan deze struisvogelpolitiek snel verandering komt. Krachtige lobbypartijen  houden veranderingen tegen en iedereen wacht op elkaar uit angst voor concurrentiekrachtverlies. Een houding die de toekomstige welvaart bedreigd. Met dank van kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, achterachterkleinkinderen, achterachterachterkleinkinderen, en zo verder.

(tekst loopt door onder afbeelding)

 

 

Voor blijvende welvaart moeten we naar all inclusive prijzen. All inclusive prijzen zorgen ervoor dat productie- en aankoopbeslissingen gebaseerd zijn op alle kosten die het produceren van producten met zich meebrengen. Sterk vervuilende producten of producten die zijn gemaakt onder slechte arbeidsomstandigheden worden duurder. Circulaire producten die wel rekening houden met klimaat, milieu en mens worden er aantrekkelijker door. Door schade te beprijzen schuiven producenten, consumenten en beleggers de circulaire kant op. Verder zorgt beprijzen van alle schade ervoor dat ‘verborgen’ kosten zichtbaar worden. Het stimuleert innovatie want het wordt lonend om deze kosten omlaag te brengen.  Circulaire businesscases worden kansrijker en de transitie naar een circulaire economie versnelt.

Het berekenen van all inclusive prijzen, ook wel true pricing genoemd, is ingewikkeld (vooral bij internationale productieketens) maar niet onmogelijk. Zo heeft het kledingmerk Puma in 2010 haar milieu-impact in kaart gebracht en de milieuschade berekend op 145 miljoen euro. Door middel van ecolabels werd de consument geïnformeerd wat de bestemming was van de meerprijs (Destrijcker, 2015).  Overigens nam in 1991 software onderneming BSO/Origin ook al een milieurekening op  (Vlies J. van der, 1991)

(tekst loopt door onder afbeelding)

 

 

Een ander voorbeeld uit de NRC (2022)  is het restaurant Het Wagenhuis waar koffie wordt verkocht voor een prijs inclusief de ‘verborgen’ kosten. Dat wil zeggen kosten door schade als gevolg van boskap, gebruik van pesticiden en onderbetaling. In hetzelfde artikel wordt supermarkt De Aanzet besproken die eveneens werkt met inclusieve prijzen. Een deel van de opbrengst gaat naar Nederlandse telers om “binnen vijf tot tien jaar de verborgen kosten van groenten en fruit naar vrijwel nul te reduceren. Als dat lukt, dalen de prijzen voor zijn klanten.de verborgen kosten van groenten en fruit“ (NRC, 2022, p. E7)

Bovenstaande voorbeelden laten zien dat de opbrengsten van het all inclusive beprijzen wordt aangewend voor investeringen om schade aan klimaat, milieu en mens te voorkomen dan wel om de schade te herstellen of te compenseren. Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen (laat staan compenseren). Voorkomen heeft vermoedelijk wel een grotere impact op de economische groeimogelijkheden dan genezen. Ontgroeien (degrowth, zie bijvoorbeeld https://ontgroei.degrowth.net/about-degrowth/ ) ligt echter erg lastig.

(tekst loopt door onder afbeelding)

 

Growth, degrowth of regrowth. Welke richting het ook op gaat of moet, beprijzen van schade aan milieu, klimaat en mens is  een efficiënte manier is om de transitie naar een circulaire economie te versnellen.  Er ontstaat een beter inzicht in de kosten van de productie en circulaire businesscases worden kansrijker.

Referenties en links

Drissen, E. en H. Vollebergh (2018), Monetaire milieuschade in Nederland. Een verkenning, Den Haag: PBL Planbureau voor de Leefomgeving.

https://www.pbl.nl/sites/default/files/downloads/pbl-2018-monetaire-milieuschade-in-nederland-3206.pdf

Destrijcker, L. (2015), Wat als de natuur ons nu eens een factuur zou sturen?, De Correspondent, 17 november 2015.

https://decorrespondent.nl/3635/wat-als-de-natuur-ons-nu-eens-een-factuur-zou-sturen/1066516226380-756ce3c4

Groot Ruiz,  A. de, W. Baltussen, R. de Adelhart Toorop, F. van den Elzen, B. Janssen, R. van Keeken, K. Logatcheva, E. Martinius en T. Ponsioen, (2018), Op weg naar de echte prijs, echte waarde en echte winst van voedsel; Een routekaart om te sturen op de maatschappelijke effecten van voedsel. Wageningen, Wageningen Economic Research, Rapport 2018-016. 90 pp.; 13 fig.; 1 tab.; 140 ref.,

https://edepot.wur.nl/445777

Bruyn S. de,  J. de Vries, D. Juijn, M. Bijleveld, C. van der Giesen, M. Korteland, W. van Santen enPápa (2023), Handboek Milieuprijzen 2023, Delft, CE Delft, februari 2023

https://ce.nl/publicaties/handboek-milieuprijzen-2023/

NRC (2022), In deze supermarkt betaal je de ‘echte’ prijs voor producten, inclusief klimaatschade en kinderarbeid, Amsterdam, NRC 30 juni 2022, E6-7

https://www.nrc.nl/nieuws/2022/06/30/ook-betalen-voor-de-impact-van-je-consumptie-a4135207?t=1678274510

Vlies J. van der, (1991), Het nut van een milieujaarrekening, Den Haag, ESB, uitgave 3826, 18 september 1991 pp. 936-938

https://esb.nu/wp-content/uploads/2022/11/editie_pdfs_1991_0352_tcm445-263252.pdf

 

Word supporter van HierinSalland

HierinSalland is voor, maar ook van Salland. Word supporters en ondersteun ons. Door mee te doen of met een kleine bijdrage.

Interessant? Deel het artikel

Meer over

Blijf op de hoogte

Abonneer je op een of meerdere van onze nieuwsbrieven en ontvang elke week een update van de artikelen op Hier in Salland. Om de twee weken verloten we onder de abonnees om en om een pakket uit de biologische boerderijwinkel Overesch en de biologische Supermarkt in het Bos van Kleinlangevelsloo, beiden in Raalte. Bekijk de spelregels.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Blijf op de hoogte

Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke week een update van de artikelen op Hier in Salland. Iedere maand verloten we onder de abonnees een pakket uit de biologische boerderijwinkel Overesch in Raalte. Bekijk de spelregels.