Wie door zo’n venster kijkt, ziet het landschap van nu, maar met een schets van een historische bouwwerk of landschapselement dat er ooit heeft gestaan. Het gaat om een boerderij uit de ijzertijd in buurtschap Giethmen, een deel van de ‘Boerschop’ rond 1800 in Luttenberg en de schaapskooi met een schoolmeesterwoning uit 1921 in Hoge Hexel.
De doorkijkvensters zijn het resultaat van het project Dorpslandschappen. Samen met bewoners zijn de ontstaansgeschiedenis van hun leefomgeving en het landschap in Giethmen, Luttenberg en Hoge Hexel in beeld gebracht in korte films. De doorkijkvensters brengen de geschiedenis tot leven. Voor even bevinden bezoekers van het gebied zich terug in de tijd.
Dorpslandschappen
In het project is gekeken vanuit drie tijdsvensters. Namelijk, de prehistorie, de middeleeuwen en de moderne tijd. De buurtschap Giethmen ligt gunstig langs de Regge en werd al in de prehistorie bewoond. Op de es zijn verschillende sporen en voorwerpen gevonden van de bewoners uit de ijzertijd. De schets op het venster laat zien hoe een boerderij uit de ijzertijd er uit kan hebben gezien op een plek waar nu weiland is.
De Luttenberg is in de ijstijd opgestuwd. Al in de prehistorie woonden er jagers en verzamelaars. In de middeleeuwen werd op de flank van de berg de eerste boerennederzetting ‘de Boerschop’ gesticht met een eigen kapelletje en later een schooltje. Vanwege de bouw van een nieuwe kerk kwam het dorp later op de huidige locatie te liggen. Op het doorkijkvenster is een deel van de Boerschop rond 1800 geschetst.
Het derde doorkijkvenster is geplaatst in Hoge Hexel. Ook Hoge Hexel is opgestuwd tijdens de ijstijd en werd al vroeg bewoond. Tijdens de middeleeuwen gebruikten boeren de woeste gronden om schapen te laten grazen. De mest werd verzameld in een schaapskooi, zodat het later gebruikt kon worden om de akkers te bemesten. Op het venster zijn een authentieke schaapskooi en de oude school met schoolmeesterwoning uit 1921 te zien.
Landschap is onuitputtelijke bron van verhalen
Ons landschap is door de eeuwen heen enorm veranderd. De landschapsbiografie van Sallandse Heuvelrug & Twents Reggedal laat zien dat dit gebied onlosmakelijk met elkaar is verbonden. Wie om zich heen kijkt, ziet dat er nog veel te herkennen is uit de tijd van toen. Een grote ijsmassa duwde de grond opzij. De rivier de Regge kronkelt door het laaggelegen gebied. De stuwwallen, zwerfkeien en grafheuvels vertellen ons de verhalen van onze voorvaderen en de namen van velden verwijzen naar onze familienamen. We gaan op zoek naar die bijzondere verhalen en herinneringen, om ze vast te leggen, te delen en te bewaren voor de toekomst!
Meer weten over het ontstaan van Giethmen, Luttenberg en Hoge Hexel? Bekijk de korte films op www.landschapoverijssel.nl/dorpslandschappen.
Of lees meer over Sallandse Heuvelrug & Twents Reggedal op www.sallandseheuvelrug.nl, want in dit unieke gebied valt nog heel veel te ontdekken!
Over Sallandse Heuvelrug & Twents Reggedal
In het hart van Overijssel vind je het karakteristieke gebied Sallandse Heuvelrug & Twents Reggedal. Dit gebied is ontstaan toen een grote ijsmassa de grond opzij duwde en vormt onlosmakelijk een eenheid. Hoe? Dat is toegelicht in onze landschapsbiografie. Van de ijstijd, naar de boeren en landgoederen, tot de tijd van nu. De verbondenheid tussen boeren, dorpen, steden, natuur en landschap gaat eeuwen terug. Maar is vandaag de dag nog altijd zichtbaar in het boerenland met koeien, akkers en velden, de landgoederen, levendige kernen en maar liefst vijf natuurgebieden van Europese topklasse. Een uniek gebied met veel verborgen parels!
Wie zijn wij?
Sinds 2020 hebben 18 partners hun krachten gebundeld. Wij zetten ons in om de unieke landschaps- en natuurwaarden te behouden en versterken én bij te dragen aan sociaaleconomische ontwikkelingen en de leefbaarheid in dit gebied. Dat doen we onder meer door kwetsbare gebieden te ontlasten en bezoekers te stimuleren om ook andere delen van dit gebied te bezoeken.
De 18 betrokken partners in het gebied Sallandse Heuvelrug & Twents Reggedal zijn:
- Gemeente Hellendoorn
- Gemeente Hof van Twente
- Gemeente Ommen
- Gemeente Raalte
- Gemeente Rijssen-Holten
- Gemeente Twenterand
- Gemeente Wierden
- LTO Noord
- IVN Natuureducatie
- Landschap Overijssel
- Natuurmonumenten
- Staatsbosbeheer
- Overijssels Particulier Grondgebied (OPG)
- HISWA-RECRON
- Marketing Oost & Bureaus voor Toerisme
- Vitens
- Waterschap Vechtstromen
- Waterschap Drents Overijsselse Delta
(lees verder onder afbeelding)
Locaties doorkijkvensters
- Luttenberg: in de brede berm bij de kruising tussen de Butzelaarstraat en Bergweg nabij de recreatieplek Buitenplaats Oud Luttenbergh.
- Giethmen: langs het Giethemer Kerkpad iets ten noorden van nummer 5B.
- Hoge Hexel: op het terrein van de schaapskooi. De schaapskooi is een rustpunt met veel informatie over de omgeving. Het filmpje van Dorpslandschappen wordt binnen in de schaapskooi gedraaid.
