“Foekkepotterij, doe mien een ei, doe mien een wós, en dan gokk weer veurbij. Heb zo lang met de foekkeopot gelopen, heb geen geld um brood te koop’n. Foekkepotterij, doe mien een ei, doe mien een wóss en dan goak weer veurbij”.
Er zijn meer versie zijn, maar dit is wat ik mij kan herinneren. Ook nu doet de schooljeugd van de lagere school nog steeds aan foekepotten. Wel op een andere manier zoals wij vroeger. Nu herkenbaar, maar in onze tijd waren we echt onherkenbaar. https://youtu.be/5AEZuW3u5eo.
(Lees verder onder afbeelding)
En nu gaat zelfs een gedeelte van de Luttenbergse jeugd naar Raalte foekkepotten. Een oud mannetje hier uit de buurt zou zeggen : “Allemoal Roalter wind”.
Sommige mensen waar we vroeger aan de deur kwamen probeerden te raden wie er achter deze vermomming zaten, maar anderen vonden het wel goed en na uit gezongen te zijn kreeg je een ei of wat snoep en dat was het dan. Bij bekenden liet je even zien wie je was, dat scheelde weer in het aantal eieren.
Jaren met ons drieën op pad geweest en ergens in de buurt (“boerschop”) kregen we na de Foekepot gezongen te hebben een ei. Maar ja hoe moest je een ei delen met z’n drieën ? Mien ene foekepot moat wist hier wel raad mee. Hij gooide de ei kapot op de stoep en wie nog de behoefte had kon zijn 1/3 deel oprapen.
In die dagen werden er meestal eieren en/of snoep gegeven. Op aswoensdag was het dan de vraag op school wie de vorige dag de meeste eieren op had gehaald. Later liep ik de foekepot (12 jaar) met een andere school kameraad ergens richting “Boerschop/Haarle. We hadden bedacht als we s morgens in zijn buurt gaan foekepotten en na de middag in onze buurt en Luttenberg, wij misschien wel de meeste eieren ophaalden. We kwamen die dinsdag op 71 eieren.
Eenmaal op school hoorden we dat een andere groep 77 eieren opgehaald hadden. Weer mislukt. Tegenwoordig spitst de foekepot zich meer op het dorp.
Vroeger woonden de meeste kinderen buitenaf en in mijn belevenis speelde de foekepot zich dan ook meer af in het buitengebied. Diep gravend in mijn herinnering kan ik me nog herinneren dat er ’s avonds ook nog volwassenen rond gingen met de foekepot. In die jaren hing bij ons aan de zolder in de keuken nog geregeld spek en worst te drogen. Maar op vastenavond legde mijn Vader dit allemaal in de kelder, omdat hij bang was dat de volwassenen ’s avond met deze lekkernijen ervan door gingen. Op aswoensdag werden deze terug gehangen .
De naam foekepot komt door het spannen van een vlies over een appelmoesblik met in het midden een rietje geprikt. Door met 2 vingers heen en weer te bewegen over het rietje kreeg je een brommend geluid. En hierop speelde je als je de foekpot aan het zingen was. Na de lagere school was het over met de foekepot.
(Lees verder onder afbeelding)
Carnaval buiten ons dorp
Het was wachten op de dag dat we naar de carnavals avonden mochten in Lemelerveld (Jansen) of Raalte (Henri Fikken). Luttenbergers stonden bekend om eigenlijk anti- carnaval te zijn, maar tijdens het carnavalsweekend kwam je ze toch veelvuldig tegen. Jarenlang een mooie afsluiter op dinsdagavond bij Zaal Jansen in Lemelerveld of bie Fikken/Zwakenberg in Raalte.
Als we dan na middernacht huiswaarts (Jansen) gingen, en na vele liters bier weer honger hadden gekregen, probeerden we bij het “Hoekje” nog wat uit de automatiek te trekken. Je moest wel snel zijn, anders waren ze al leeg. Ze hadden in ieder geval geen tijd om koud te worden Het was op dat moment al aswoensdag en vlees was dan niet meer geoorloofd op die dag. Meegekregen van huis, maar één keer in het jaar “zondigen” was toch geen ramp.
Als je geluk had vroor het en had je vorstverlet, en anders op de woensdagmorgen met een dikke kater richting bouw. Na 4 dagen carnaval duurde die kater vaak nog enkele dagen voor je helemaal weer nuchter was.. En dan had je op as woensdag zeker geen zin in eten, laat staan vlees….
Opa carnaval
Na opa- dag was er vorig jaar ook opa- carnavalsmiddag en dinsdag 13 februari 2024 werd mij gevraagd om tijdens de opa- dag na de middag mee te lopen met mijn 2 kleinkinderen. Pappa en Mamma moesten werken. Toen we tijdens foekepot bij Schoemaker kwamen voor een bakkie patat vroeg het meisje van het cafetaria : “Wil Opa ook een bakje patat”?? In de supermarkt : “Wil Opa ook een traktatie”” ?? Bij de mensen aan de deur : “Moet Opa ook een snoepje”…
Toen deze column ingeleverd werd was nog bekend wie of wat er gebeuren staat dit jaar op dinsdag 4 maart. We laten ons verrassen.
Mooi stukje over het foekepotten. In Haarle gingen de kinderen maandagmiddag langs de deuren, maar tegenwoordig krijgen ze alleen maar snoep. Niemand in de bouw heeft kippen dus ook geen eieren meer.
Maarja liever snoep dan 77 eieren moeten opeten toch? Want dat zal mie ’n donders gedriet geven de volgende dag!
Erik, wie waan toen met oons achten thuus, en bie de foekepot moaten hann ze ok grote gezinnen. Dus die 71 eier waan zo weg.