Patiënten van zes Nederlandse ziekenhuizen (waaronder het Deventer Ziekenhuis) die een CT-scan hebben ondergaan, krijgen vanaf november 2020 een plaszak mee. De plaszak voorkomt dat er röntgencontrastmiddelen in het milieu terechtkomen. In Nederland komt naar schatting jaarlijks 30 ton contrastvloeistof in het oppervlaktewater terecht.
Het medicijngebruik in Nederland stijgt. Een deel van de medicijnen wordt in het lichaam opgenomen, maar medicijnenresten komen steeds vaker via de ontlasting en urine in het rioolwater terecht. En daarmee uiteindelijk in het oppervlakte- en grondwater. Röntgencontrastmiddelen passeren vrijwel ongehinderd de afvalwaterzuivering. Omdat deze stoffen slecht afbreken, bestaat het gevaar dat deze stoffen ophopen in het milieu.
In Nederland wordt naar schatting per jaar 140 ton medicijnresten en 30 ton röntgencontrastvloeistof via zuivering op het oppervlaktewater geloosd. Aangezien het contrastmiddel na 24 uur uit het lichaam is verdwenen, is voorkomen van lozing van deze stoffen makkelijk door patiënten plaszakken mee te geven. De urine van de eerste plasbeurten na de CT-scan wordt daarin opgevangen. De patiënt kan de gevulde plaszakken bij het restafval deponeren.
Proef in zes ziekenhuizen
In 2019 hebben overheid, zorgsector en (drink)watersector gezamenlijk afgesproken om te komen tot een landelijke aanpak voor de vermindering van röntgencontrastmiddelen in water. Uit eerder sociologisch onderzoek in het Deventer Ziekenhuis is gebleken dat 86 % van de patiënten bereid is om een plaszak te gebruiken om milieu te ontzien.
In dit vervolgonderzoek testen zes ziekenhuizen of het ontwikkelde implementatieplan voldoende toepasbaar is. Het doel? Dat alle Nederlandse ziekenhuizen de plaszak met weinig inspanning en weinig extra kosten kunnen inpassen in het reguliere werkproces. Daarna kan de werkwijze landelijk worden uitgerold.
De deelnemende ziekenhuizen zijn: Erasmus MC, Maastricht UMC, Reinier de Graaf, Noordwest Ziekenhuis Groep, Deventer Ziekenhuis en Antonius Groep (Sneek). Ook farmaceuten, waterschappen, drinkwaterbedrijven en de ministeries van IenW en VWS doen mee in dit vervolgonderzoek.
Kijk hier voor een visualisatie van het gebruik van de plaszak.
