De Pacific, dat is een oceaan, geen vuilnisbelt toch?

Je kan het ook anders zien, er komt net zoveel plastic in de oceaan terecht dan dat er wereldwijd aan thee verkocht en gedronken wordt, elk jaar weer. Stel je voor dat je elke dag, wereldwijd, in elke supermarkt, het hele theeschap zo hopsa in zee gooit. In sommige delen van deze plastic velden zit er zeven keer zoveel plastic deeltjes in het water dan plankton.

Plastic vergaat niet

Plastic vergaat bijna niet. Technisch gezien is dit een voordeel, wat niet vergaat kun je lang gebruiken en laat ook geen rottingsproducten achter zou je denken. Stenen vergaan ook niet en die zien we overal. Niemand heeft daar last van, sterker nog zonder steen hadden we geen grond om op te staan en in te groeien. Maar net als steen vergaat plastic wel maar langzaam, steen wordt ooit zand, plastic wordt microplastic. Iedereen die kinderen heeft (gehad) weet dat af en toe een handje zand tussen de aardbeien door geen kwaad kan. Jammer genoeg is dit bij plastic niet het geval. Een enorm groot deel van onze voedselketen is afhankelijk van de oceaan, ongeveer 60% van de mensen op aarde is direct of indirect afhankelijk van eten uit de oceaan. En al dit leven in de oceaan is afhankelijk van de kleinste meest voorkomende diertjes in de oceaan, plankton, en laat nou net al dit plastic uiteindelijk uit elkaar vallen in deeltjes die bijna niet van plankton te onderscheiden zijn. De hele voedselketen in de oceaan wordt hierdoor van onderop langzaam verzadigd en vergiftigd met plastic.

Maar ook grotere stukken plastic worden door schildpadden, vissen en vogels voor iets eetbaars aangezien. Hierdoor verwacht men dat alle albatrossen en zeeschildpadden van de wereld nu plastic in hun lichaam hebben. Ach ja kun je denken dat is niet hier, en dat is normaal, we willen allemaal het beste voor de wereld maar elk mens denkt toch eerst aan zichzelf en dat mag. Dus wat betekent dit voor ons, in het mooie Salland ver van de zee, echt direct niet veel, maar op de lange termijn heel veel.

Voedselketen

De voedselketen hebben we al benoemd, dit is logisch en kunnen we begrijpen. Nog steeds kan je denken wat maakt mij dat uit, hier in Nederland zullen we niet snel honger hebben, óók niet als alle vissen uitsterven, bakken we gewoon lekker aardappeltje zonder visstick toch! En dat is deels waar, dat in Vietnam dorpen honger leiden merken we in principe weinig van. Wat je echter snel vergeet dat alle conflicten, oorlogen en vluchtelingen vaak honger en schaarste als oorzaak hebben.

Een nog veel gemener probleem suddert hier onder, iets dat veel gevaarlijker is en moeilijker te bevatten dan een schildpad die doodgaat door een weggegooid bekertje. Al dit plastic in de Oceaan schuurt langs mekaar in zout water in de volle zon. Heel langzaam valt het hierdoor uit elkaar en komen de giftige stoffen die erin zitten vrij. Het is bekend dat koralen en plankton erg gevoelig zijn voor deze stoffen. Men verwacht dat in 2050 alle koraal wereldwijd wordt bedreigd door uitsterving. Door het broeikaseffect verzuurt de oceaan ook. Deze twee zaken samen, het ineenstorten van het ecosysteem en de verzuring zorgen ervoor dat de oceaan steeds slechter werken als onze “beveiliging”. Toen we jong waren leerden we altijd over de Amazone als longen van de wereld, de oceanen zijn echter véél belangrijker. De oceanen nemen 30-40% van onze CO2 op en zorgen voor 70% van onze zuurstof, de balans en het leven in de oceanen zijn hierdoor van onschatbaar belang voor ons.

Nou lekker, en wat kan je dan doen?

Nou lekker, en wat kan je dan doen? Dat is moeilijk, geen plastic meer gebruiken heeft bij ons in Nederland niet zo heel veel zin, wij hebben redelijk goede afval systemen. Naar alle waarschijnlijkheid dragen wij hier niet zo heel veel bij aan dit probleem met ons afval. Plastic is ook niet perse slecht, zolang je het maar niet in zee gooit. Wat wel belangrijk is om te voorkomen dat je teveel gebruikt, een eigen tasje mee naar de supermarkt en glazen flessen bijvoorbeeld. Maadverband en luiers kunnen bijvoorbeeld heel slecht zijn en hebben steeds meer natuurvriendelijke alternatieven. Iets wat je ook kan doen is géén cosmetica meer gebruiken met microplastics (scrubs, exfoliators, pigmenten) erin, heel veel make-up en cosmetica zitten bijvoorbeeld vol met microplastics die heel schadelijk kunnen zijn voor milieu en waarvoor genoeg alternatieven zijn. Bewustzijn helpt ook altijd, vertellen aan je kinderen wat dat snoeppapiertje eigenlijk is en dat dat mogelijk over 5 jaar bij Hawaï drijft.

En wanneer je statiegeldflessen wegbreng even nadenken over wat je voor goeds kan doen met die paar centjes die je plastic oplevert. Hieronder staan een paar doelen die er erg blij mee zijn, al is het maar een euro:

https://theoceancleanup.com/
https://www.goesfoundation.com/
https://oceanconservancy.org/
https://www.greenpeace.org/nl/