Achter die namen schuilt een revolutie die met stille volharding de fundamenten legde voor ons onderwijs, onze zorg en onze democratie. Een reactie tegen zelfverrijking, macht en autocratie van de Rooms Katholieke kerk in de 12e en 13e eeuw. Een tijd waarin discriminatie op basis van gender en afkomst heel normaal werd gevonden en mensen bij bosjes stierven aan honger, de pest of door geweld.
De Moderne Devotie is ontstaan in Windesheim in het Salland tussen Zwolle en Deventer en heeft zich over heel West-Europa verspreid. Een beweging uit de middeleeuwen waarvan de effecten nog steeds merkbaar zijn. Geert Grote (1340–1384) grondlegger van de Moderne Devotie zag in zijn tijd al wat wij vandaag opnieuw voelen: dat een samenleving faalt als ze draait om macht, bezit en uiterlijk vertoon.
Hij koos voor eenvoud, toewijding en spiritueel bewustzijn. Dat wenste hij niet alleen zichzelf, maar voor iedereen. Hij stichtte een gemeenschap waar iedereen onderwijs kreeg én leerden samen te leven, te zorgen, te denken en te voelen. Zijn inzet vormde een nieuw mensbeeld: de mens als relationeel wezen, niet als gebruiksmiddel. Zijn volgelingen Thomas a Kempis, Johannes Cele en Florens Radewyns zijn bekende devoten en hebben de ideologie verder uitgedragen door scholen en kloosters te stichten. Om lid te worden van de beweging was het heel normaal om afstand te doen van je bezit. Zo kwam de Moderne Devotie in bezit van landgoederen en gebouwen. Van de opbrengst van deze landgoederen zijn er in Zwolle veel gebouwen neer gezet die we nu nog kennen, zoals bijvoorbeeld het fraterhuis waarvan Dirc van Herxen bijna vijftig jaar de bestuurder was.
(Lees verder onder afbeelding)
Onze tijd lijkt op de tijd van de Moderne Devotie. Toen waren er grote verschillen tussen arm en rijk. Er was ziekte en oorlog. In onze tijd hebben we last van stress, prestatiedruk en polarisatie. Er vallen bij bosjes mensen af omdat ze zich niet betrokken voelen bij de samenleving. De roep om het anders te gaan doen klinkt luider dan ooit.
De Moderne Devoten experimenteerden met nieuwe manieren van samenleven en samenwerken, waarbij de betrokkenheid en welbevinden van alle mensen maatgevend is en een keiharde voorwaarde. Precies daar ligt de actualiteit van de Moderne Devotie.
(Lees verder onder afbeelding)
Het gedachtegoed van de Moderne Devotie is dus geen museumstuk. Maar een wegwijzer voor onze vraagstukken over inclusiviteit, gezondheid, welzijn en democratie. Ze is een reminder dat we kunnen kiezen: voor rust boven haast, diepgang boven spektakel, gemeenschap boven individueel gewin.
