Tussen de hoge bomen, in het park van Roermond, zit het publiek doodstil te luisteren. Het is donker en alleen het toneel is verlicht. Op eenvoudige wijze wordt het leven van Aleyda uit Almen verteld. Het grijpt me enorm aan, ga er helemaal in op.
Door Ine Nijveld
Aleyda was een wat eigenzinnige vrouw die haar kennis van geneeskrachtige kruiden gebruikte bij haar werk als vroedvrouw. Zij maakte thee van vrouwenmantel. Dit versterkte de baarmoeder en maakte de bevalling makkelijker. Daarnaast hielp zij dorpsgenoten bij allerlei kwalen. Zij behandelde brandwonden met Sint Janskruid en gaf het aftreksel van berkenbladeren aan mensen met reuma. Witte dovenetel voor benauwdheid of smeerwortel bij bloeduitstortingen.
Zij bezat een enorme kennis van de toepassing van kruiden. Dit leerde zij van haar moeder, die het weer van haar moeder had geleerd. Kennis die generaties lang door werd gegeven.
Helaas leefde Aleyda in een tijd van angst en bijgeloof. Mislukte oogsten en rattenplagen werden geweten aan de heksen, die een pact zouden hebben met de duivel.
De ‘heksen’ waren wijze vrouwen, vaak zelfstandig en wat eigenzinnig. Zij hadden geen mannen nodig om zich staande te houden, leefden vaak alleen en kwamen voor hun mening uit. Vanwege deze zelfstandigheid, waren zij een bedreiging voor machthebbers en de kerk. Door deze vrouwen aan te wijzen als heks werden zij zonder eerlijk proces terecht gesteld, gemarteld en vermoord.
De heksenvervolging heeft ervoor gezorgd dat generaties vrouwen erna zich niet meer uit durfden te spreken. Een enorme kennis van het gebruik van geneeskrachtige kruiden verdween.
Aan het eind van de voorstelling verlaten we het park en lopen in stilte naar de Galgenberg. Hier staan de namen van de 95 mensen die hier de dood vonden. Met name vrouwen, maar ook een paar mannen en zelfs kinderen. Ik steek een kaarsje aan en ben even stil.
Naar aanleiding van deze indrukwekkende avond pak ik mijn Elsevier gids erbij: “Geneeskrachtige Kruiden met vele afbeeldingen in kleuren”. Ik sla het open en verwonder mij over de veelzijdigheid van de kruiden.
Overigens heb ik het boek geërfd van mijn ietwat eigenzinnige tante, die alleen leefde en jaren voor de kat van de buren heeft gezorgd.