Muziek maken, dat hoort gepaard te gaan met lol, goesting, plezier en dus skik, toch? Dat moet haast wel de kiem zijn, de kern van je liefhebberij; of het nu je werk of je hobby is. De drive moet ergens vandaan komen en gevoed worden.
Toch, teveel schik wordt vaak ook als irritant gezien, pretpunk bijvoorbeeld, bah. De meeste stromingen, van new-wave, dance, punk, hip-hop, hardrock (en al z’n grimmige varianten) tot rock and roll, mogen niet te lollig zijn. De bron van muziek, bands en kunst in het algemeen wordt vaak gevoed door de sociale, maatschappelijke situatie van de uitvoerende gasten.
Vaak worden de kunsten met een bepaalde attitude gebracht; cool, laconiek, boos, pathetisch, urgent, men is geëngageerd, verveelt of ontevreden. Een recalcitrante vonk is meestal een fijn basis-ingrediënt, iets dat vele hedendaagse, populaire artiesten ontberen.
“Als je niks te vertellen hebt dan kun je beter je bek houden”
is een opmerking die zeker hout snijdt, het geldt voor vele disciplines maar in het bijzonder voor kunstenaars. In een tijd waarin geld regeert en de mainstream het volk finaal murw en geestesdood beukt, zijn we (sommigen althans) juist extra behoeftig.
Gelukkig zijn ze er, de jonge mensen die snakken en niet zullen knakken. Ze creëren en consumeren maar slikken geen zoete koek. Noem het rebellie, noem het wakker, noem het de leeftijd of noem het anders, het maakt niet uit, ze voelen tenminste. Ook al is dat gevoel niet exclusief voor jongeren want ouderen weten hoe het was.
We leven in roerige tijden, we weten het allemaal. Mag je tegenwoordig nog wel schik hebben eigenlijk? Wij van Harder! vinden van wel! Omdat we het nodig hebben, juist nu. Omdat we willen leven. Misschien is een festival vol muziek juist nu broodnodig en belangrijker dan ooit, een van de weinige kansen om eens te ontsnappen. Snappie? Om een beetje balans te houden…
We vragen het aan wat muzikale vogels uit de buurt, ze staan allen (niet toevallig) op de Cross:
‘Mag je in tijden als deze nog een beetje lol hebben ofnie!?’
Henk
Lol is natuurlijk van alle tijden maar je moet tegenwoordig wel echt je best doen! Veel van de R&R evenementen zijn vaak vroeg in de avonden zijn dan 23 uur klaar, ik wil ook wel eens om 2 uur ’s nachts naar een band om de boel op de stelten te zetten..
Niek
Natuurlijk. Satire en spotprenten zijn vaak de scherpste vormen van kritiek. Een knipoog kan een zware boodschap verpakken, je moet toch de aandacht van het oor vinden om je verhaal kwijt te kunnen.
Bertolf
Ja, natuurlijk jongen!
Stef
Joa, dat dach ik toch?!
‘Was lol/schik maken een of de drijfveer om muziek te gaan maken?’
Henk
Onder andere, als je jong bent denk je dat het muzikanten leven allen maar lol maken is en dat is waar gebleken!
Niek
Wij hebben altijd muziek gemaakt met onze beste vrienden, dus er is nooit gebrek geweest aan schik. Maar de drijfveer om muziek te maken had daar niet veel mee te maken. We hadden muzikale helden in ons dorp en onbereikbare idolen in de platenkast. En proeven van die magie was de drijfveer.
Bertolf
Ja, dat was het zeker. Ik heb als kind nooit les gehad in muziek; dus het heeft nooit de kans gehad een soort schoolse verplichting te worden. Ik deed het puur omdat ik het zo leuk vond. En de keuze om uiteindelijk muzikant te worden heeft natuurlijk ook alles te maken met het vermijden van serieus, saai werk.
Stef
Absoluut! Ik merkte al vroeg dat dit nog wel eens leuk ging worden!
‘Is schik hebben een aorta binnen je/jullie band? Staat plezier voorop?’
Henk
Serieus rocken staat gelijk aan plezier maken, als het publiek het naar hun zin heeft hebben wij dat ook.
Niek
Ongetwijfeld. Ik geloof dat onze muziek en de manier waarop wij het als vrienden maken altijd plezier heeft uitgestraald. We houden muzikaal gezien ook van een beladen sfeer, maar er komt steeds meer een knipoog in de muziek. We nemen onszelf nooit te serieus en dat past wel bij een band uit het oosten. Maar we zoeken altijd wel naar een betekenis in de muziek zelf.
Bertolf
Ja. Al zijn we ook hartstikke serieus en perfectionistisch. Maar vlak voor we het podium opgaan roep ik altijd iets als: ‘Remember: have fun guys!’. Ik geloof steeds meer dat (spel)plezier het eerste ding is waar het publiek op aanslaat. Als je als band plezier hebt, heeft het publiek dat ook. Eerder stond ik nog wel eens verkrampt op het podium, bang om fouten te maken, maar ik kan dat steeds beter loslaten.
Stef
Jazeker. Als er geen schik was geweest, waren we vast niet meer samen. Ik mag hopen dat elke muzikant/kunstenaar (eigenlijk iedereen) er zo over denkt.
‘Ben je op een missie? Guru’s van de feelgood-branche?’
Henk
Zo heb ik er nog nooit over nagedacht maar het klinkt wel lekker eigenlijk, dus ik sluit me er bij deze officieel bij aan!
Niek
Live zijn wij er zeker op uit om mensen te verbazen en vol onbegrip met een grote grijns achter te laten. We breken ook steeds meer uit onze eigen kaders, dat gevoel van vrijheid dat het ons geeft hopen we ook af te stralen op het publiek.
Bertolf
Nee, zo zou ik het ook weer niet willen zeggen…ik maak over het algemeen niet per se feestmuziek natuurlijk. Als ik m’n studiootje zit om nieuwe liedjes te schrijven, dan ben ik vooral bezig met mezelf uitdrukken. En ik voel me redelijk vaak melancholisch, dus dat komt dan ook in die liedjes tot uiting. En ik denk dat dat ook belangrijk is; in tijden waarbij iedereen bij een psycholoog loopt maar iedereen tegelijkertijd op de sociale media doet alsof het heel goed met hem/haar gaat. Mensen de ruimte geven om zich af en toe triest te mogen voelen of te herkennen in melancholie vind ik ook belangrijk.
Stef
Ik weet niet of ik zozeer op een missie ben, maar vaak neemt de adrenaline het over en denk ik bij mijzelf, “donders, laten we deze tent is even op de kop zetten‘’.
‘Ben je een geëngageerd muzikant?’
Henk
Eigenlijk niet, hou me vooral bezig met m’n eigen gezanik.
Niek
Dat zijn we altijd geweest. Onze laatste videoclip van Sexclub is daar de puurste vorm van. We zijn onze youtube-pagina verloren waar al ons videomateriaal op stond door die clip. Maar dat krijg je als je wereldleiders als Putin, Trump en Kim Jong-un elkaar van achter laat nemen.
Bovendien hadden we Putin een kutje gegeven. Maar het is een spotprent die laat zien hoe wereldleiders hun eigen gore spelletjes spelen terwijl de rest van de wereld in oorlog, armoede en onderdrukking leeft. Overigens is de video nog wel te zien op Pornhub.
Bertolf
Ik ben wel geëngageerd, maar ik schrijf niet vaak echt politieke songs. Op een of andere manier vind ik muziek daarvoor niet heel geschikt. Kunst gaat voor mij over universele gevoelens die vaak toch boven de politiek uitstijgen. Toen John Lennon heel politieke platen ging maken, vond ik dat ook best oninteressant.
Dan kun je beter een column of een politiek pamflet schrijven.
Aan de andere kant: als je mijn song ‘Don’t Look Up, Don’t Look Down’ goed beluistert, denk ik wel dat je daar uit kunt halen hoe ik politiek ongeveer in de wedstrijd zit.
Stef
Ik wil gewoon lekker lawaai maken, geëngageerd zijn…dat ben ik wel thuis of in de kroeg.
‘Welke band of artiest straalt voor jou de meest aanstekelijke vorm van schik uit?
Henk
Freddie King, die man had een uitstraling van heb ik jou daar! Daarnaast een meesterlijk gitarist en zanger.
Niek
Bökkers heeft hier wel een kunst van gemaakt. Maar Rick Astley kan er ook wat van. Zeker bij zijn laatste tour, aanrader.
Bertolf
Ik heb dat bij mandolinist Chris Thile. Hij speelt onder andere in Punch Brothers en Nickel Creek. Hij straalt op het podium een ongelofelijke vrijheid, plezier en liefde voor muziek uit. En een ‘totaal in het moment zijn’.
Stef
Als ik The Dutch Boys op het podium zie staan heb ik de hele show een hele grote lach op mijn gezicht! Fantastisch!
‘Sta je weleens lachend op een albumcover/persfoto enz? Is dat een keuze?’
Henk
Jazeker, ik hou niet van bands die zich te stoer voordoen. Ik ben niet echt stoer dus dat laat ik ook niet zien. Daarnaast zei m’n moeder altijd dat ik een leuke lach heb.
Niek
Ja, hoor. Niet per se, we hebben namelijk nou eenmaal veel lol. Zeker als we serieus op een foto moeten.
Bertolf
Niet zo heel vaak, maar dat is meer omdat ik mijn lach vaak lelijk vind op foto’s, dus die keur ik dan altijd af.
Stef
Jazeker. Dat is ook het eerste wat de wereld van je ziet. Als je daar met een allemachtig hellige kop op staat, straalt dat geen schik uit natuurlijk.
‘Er zijn veel ontevreden bands en muzikanten, gebrek aan applaus, de verwachte roem, geld en een ongezond muziekklimaat zijn vaak de aanleiding. Dat gaat ten koste van de lol in R&Roll. Herkennen jullie dat? Heb je tips voor gefrustreerde, zure muzikanten?
Henk
Ik herken het wel en ik ken de types, Ik hoor daar misschien ook wel bij… Wij staan ook weleens voor kut publiek maar dat maakt het volgende optreden des te leuker. Een tip voor zure muzikanten zou zijn: niet aanstellen en knallen als een gek.
Niek
Zorg dat je muziek maakt met de juiste mensen, dan wordt optreden vanzelf de leukste vorm van uitgaan. Die frustratie komt vaak voort uit verwachtingen die niet uitkomen. Het is altijd een moeilijke balans tussen er vol voor gaan waarbij je alle tegenslagen ook vol te verduren krijgt en het voor de lol doen, waarbij de kans op de loer ligt dat je je emotioneel distantieert.
Bertolf
Ik heb voor mezelf geleerd om alle externe uitkomsten los te koppelen van mijn eigen plezier. Het proces van liedjes schrijven en een album maken, dat vind ik nog steeds geweldig. Daar gaat het mij om. Als de plaat af is, is de missie voor mij al geslaagd. Hoeveel er dan van verkocht worden, of hoe vaak het wordt gedraaid op de radio, daar heb je geen controle over, dus moet je ook loslaten.
Stef
Ik herken mijzelf/ons hier niet in. Tuurlijk gaat er wel eens wat ‘’fout’’ of loopt het niet zoals we hadden verwacht… Trek dan een lekker pilsie open en denk van ‘’het komt wel goed’’
‘Doen jullie wel eens ernstige concessies, die ten koste gaan van je plezier, om je doel te bereiken?’
Henk
Jazeker, we hebben weleens een tour gedaan in het voorprogramma van een band die we niet tof vonden en een publiek wat echt moeilijk was. Dit deden we om onze eigen tour te promoten, weet ook niet of we daar per se ons doel hebben bereikt haha!
Niek
Dat hoort er bij. Maar je moet het alleen doen als je zeker wat dat je als band alle neuzen dezelfde kant op hebt staan.
Bertolf
Die ten koste gaan van je plezier, om je doel te bereiken? Ik deed toen ik jonger was voor mijn gevoel wel meer concessies dan nu, gedreven door een soort heilige ambitie om ‘het te maken’.
Dat zorgde ervoor dat ik soms liedjes op een album zette waar ik helemaal niet echt achter stond. Of er nummers afliet die ik heel mooi vond. Tegenwoordig zit ik bij een platenmaatschappij die me volledig m’n eigen gang laten gaan, dus hoef ik geen concessies meer te doen.
Stef
Soms spelen we een nummer wat het publiek helemaal te gek vind, maar wat ik zelf geen ene kloten aan vind… Maar of dat nou een ernstige concessie is….
‘Kiezen jullie publiekelijk een politieke kleur of gaat politiek ten koste van de lol?’
Henk
Ik denk dat de lol er wel iets af gaat met politiek maar het kan ook een drijfveer zijn om flink boos te zijn, kijk maar naar Rage Against The Machine bijvoorbeeld. Weet alleen niet of ze veel lol hebben gehad eigenlijk, zal het eens vragen.
Niek
Dat doen we, we houden van choqueren. En er is niets lekkerder dan tegen mensen aanlopen die het niet met je eens zijn. Je krijgt uiteindelijk het publiek dat je verdient.
Bertolf
Ik doe geen hele duidelijke politieke stellingnames in m’n liedjes, en ook in interviews laat ik me er zelden over uit. Toch denk ik dat de goede verstaander wel ongeveer weet waar ik me op het politieke spectrum ik me ongeveer bevind. Zoals gezegd: ik vind muziek niet zo’n heel goed middel om politieke boodschappen in door te geven.
Stef
Ja, dat laatste. Ik maak echt muziek omdat ik het leuk vind. En ik snap trouwens ook niks van politiek.
‘Levert kunst binnen jouw beleving een bijdrage aan een betere, lichtere wereld?’
Henk
Kunst is alles wat mij betreft, je kunt er alles in stoppen en alles uithalen wat je wil. Ik hoop tot het einde van mijn tijd mijn leven aan de kunst te mogen geven!
Niek
Zonder kunst zouden we allemaal oogkleppen op hebben. En met oogkleppen op kun je soms de ironie of humor niet van situaties inzien. Als dat gebeurt is het snel gedaan met de lol.
Bertolf
Ja, absoluut. Ik denk dat kunst onmisbaar is in de wereld. Om plezier te geven, om schoonheid te ervaren, om te troosten. Zonder kunst werd het maar een schrale, saaie boel.
Stef
Ik denk van wel. Als ik het publiek zie genieten, dan vergeten ze alles wat er in de wereld gebeurt. Tenminste, dat had ik vroeger wel toen ik naar een band/act keek waar ik helemaal gek van was!
Wie is wie
Bertolf
Bertolf Lentink, beregoeie singer songwriter, mili-instrumentalist, producer, arrangeur.
Niek Cival
Begenadigd gitarist van The Grand East
Henk Wesselink
Eén van de twee beesten van Money And The Man.
Stef Hoekjen
Trommelslager bij Bökkers, wereldkampioen boeren laten.
Arjan Pronk
Luttenbergse rocklegende, schrijver, columnist en pindakaasverslaafde
Zomergroet van Arjan Pronk
Mijn trouwe reetje
Joa, ik kiek elke dag naar m’n reetje
Soms baart ie me zorgen,
maar de tijd baart ook rozen.
Dus ik aai m’n reetje met liefde.
Een zomerse groet,
vanaf de Luttenberg.
