“Binnenkort wordt er in Brussel gestemd over het huidige wetsvoorstel met betrekking tot deregulering van New Genomic Techniques. Als er gestemd wordt voor versoepeling van de regelgeving, heeft dit grote onomkeerbare gevolgen voor de biologische landbouw. Wanneer het wetsvoorstel zal worden aangenomen zal het waarschijnlijk onmogelijk zijn om vrij te blijven van NGT’s.” Dat zegt Merle Koomans van den Dries, directeur van Odin. Ze was er donderdag bij om actie te voeren in Brussel. Daarom is onderstaand artikel opnieuw relevant.
Het gaat over sleutelen aan het DNA van zaden. De zaadjes worden zo beter bestand gemaakt tegen de klimaatveranderingen waar we dagelijks de gevolgen van ondervinden. De consument weet straks niet meer of zijn voedsel is gemanipuleerd. Want het hoeft niet op de etiketten te staan.
CRISPR is een technologie waarmee je tot op het genenniveau kunt sleutelen aan zaadjes. Je kunt ze bijvoorbeeld zo maken dat ze goed tegen droogte kunnen. Ze zijn al zo gemaakt dat ze landbouwgif overleven. Al het andere gaat er dood van (wij als mens ook via kanker en parkinson), dus kun je kwistig met gif spuiten.
CRISPR-Cas is een gentechnologie die zo maar gebruikt mag worden. Net als de goedkeuring van landbouwgif weet je dan dat de agro-industrie succesvol gelobbyd heeft. De politiek jaagt de boeren daarmee het faillissement in en is verantwoordelijk voor de volgende golf van kanker en parkinson.
Onze Nederlandse politici zijn in grote meerderheid voor laagdrempelig gebruik, zonder etiketteringsplicht. Dus als consument heb je geen idee wat je eet. Je kunt niet eens kiezen het niet te willen eten.
De landbouwcommissie van het Europees Parlement (EP) heeft het voorstel van de Europese Commissie voor de toelating van nieuwe gen-technieken met een grote meerderheid (34 tegenover 11 stemmen bij 1 onthouding) goedgekeurd. In april 2024 volgt in Straatsburg de eindstemming in het voltallige parlement.
In India gingen in het verleden kleine rijstboertjes al failliet aan slimme rijstzaadjes. De zaden die ze gebruikten gaven geen garantie voor goede oogst als het weer even tegen zat. Toen de agro-industrie er wat aan gesleuteld had ging dat beter. De zaadjes waren best goedkoop, maar je moest ze wel afnemen bij die ene leverancier. Die had ook bedacht dat je dan zíjn kunstmest er bij moest doen. En die werd al maar duurder. Kleine boeren legden het loodje.
Door gesleutel aan het DNA van planten worden er inmiddels zaden op de markt gebracht die wel ontkiemen en gewas geven, maar die zaadjes in dat gewas kun je niet opnieuw gebruiken. Dus moet je ieder jaar opnieuw zaden kopen. Slim bedacht van de agro-industrie. De politiek vindt het allemaal maar goed.
Alleenheerschappij
Op al die zaadjes waaraan gesleuteld is (omdat God de schepping niet helemaal goed deed?) is patent aangevraagd. Dat is vooral goed voor de eurotekens in de ogen van de agro-industrie. Maar feitelijk kapen deze bedrijven de natuur. Ze spelen een beetje als het broertje van God.
Maaike Raaijmakers van Bionext heeft al eens een verbod op nieuwe patenten op natuurlijke eigenschappen (door kruising) voor elkaar gekregen. Maar CRISPR-Cas is niet natuurlijk. Het is technologie. Zo zijn de zaden die tegen landbouwgif kunnen al gepatenteerd. Herbicide resistente gewassen, heet dat, die kun je vrolijk. met gif bespuiten. Boeren krijgen daar parkinson van. In Frankrijk is dat al een bedrijfsziekte voor boeren. Als je er patent op hebt, ben je alleenheerser, alleenheerser over voedsel.
De agro-industrie is natuurlijk groot voorstander van sleutelen aan DNA. Je kweekt rassen die tegen het gif kunnen dat ze zelf ook verkopen en omdat er patent op zit druk je concurrenten de markt uit. Net als de rokerslobby heeft die agro-industrie zijn zaakjes goed voor elkaar. Hun marketingbureau heeft zelfs de BBB in de markt gezet. Voor rondetafelgesprekken in politiek Den Haag is het ze gelukt de biologische sector buiten boord te houden.
Bio-boeren verwerpen het idee dat manipulatie niet op het etiket hoeft te staan, omdat consumenten niet meer weten wat ze eten.
Terwijl die biologische sector geen domme dingen zegt, stelt Bert van Ruitenbeek in Foodlog, een open nieuws- en discussieplatform waar professionals en publiek met elkaar het nieuws duiden:
In een tijd dat steeds duidelijker is dat de milieuschade als gevolg van de intensieve landbouw onhoudbaar is en zowel de gezondheid van mensen (blootstellingen chemicaliën, fijnstof, ziekten als Q-koorts etc) alsmede onze natuurlijke hulpbronnen – en daarmee onze voedselzekerheid – aantast, is de lobby vanuit dezelfde agro-industrie kennelijk zo sterk dat een overtreffende trap van overheersing van de voedselketen in de maak is.
CRIPR-Cas is geen antwoord op de urgente vragen van deze tijd inzake verlies biodiversiteit, klimaatverandering en toenemende bodemerosie. De ervaring leert dat vanuit de aard van de verdienmodellen het zal leiden tot nog meer afhankelijkheid van boeren tot enkele zaadbedrijven, tot verdere schaalvergroting, monoculturen en vermoedelijk zelfs nog meer gebruik van landbouwgif omdat de kern van de zaak hiermee uit het oog wordt verloren. Het gaat uitsluitend om een verdienmodel in plaats van een dienmodel voor de belangen van burgers waar de overheid de verantwoordelijkheid voor draagt.
Landbouw kan alleen duurzaam zijn als je vanuit de lokale mogelijkheden en ecologische draagkracht voedsel produceert. Biodiversiteit en bodemvruchtbaarheid vormen de basis voor een gezond voedselsysteem waarbij ziekten en plagen binnen de natuurlijke veerkracht kunnen worden beheerst, zoals dat ook in onze grote ecosystemen het geval is. Direct ingrijpen op ziekten en plagen in plaats van op systeemniveau zorgt voor een negatieve spiraal waarbij steeds meer kunst-en vliegwerk nodig is.
Biologisch en biodynamisch werkende boeren tonen al decennia aan – zonder de tientallen miljoenen onderzoeksgelden zoals die worden ingezet voor de industriële landbouw – dat een landbouw zonder kunstmest en chemisch synthetische middelen tot prima opbrengsten kan leiden en zelfs gelijke of betere opbrengsten bereikt tijdens – de helaas steeds vaker optredende – extreme weersomstandigheden.
Ooit was volgens Monsanto DDT de oplossing voor al onze problemen, nu dus CRISPR-Cas en verwante technieken en het lijkt vanuit de bestaande lobbykracht en machtsverhoudingen bijna niet te stoppen. Gaan ze ook tekenen voor de aansprakelijkheid van de schade die hier mogelijk uit voortkomt?
Wat de politiek zou moeten doen is de belangen van burgers en ons maatschappelijk kapitaal beschermen. Stop dit gesleutel aan het basismateriaal van ons voedselsysteem. Pas het voorzorgsprincipe toe bij ingrepen in het DNA en bescherm ons tegen de commerciële belangen van de agro-industrie.
De resultaten van alle ggo-introducties tot nog toe zijn ronduit negatief en hebben schaalvergroting aangejaagd, de productie van diervoeder gestimuleerd en gezorgd voor hoger gebruik van bestrijdingsmiddelen. Dit soort technieken voedt de beurzen van de aandeelhouders van Bayer en Syngenta en andere giganten in zaden en bestrijdingsmiddelen. De lokale bevolking die voor industriële landbouw vaak van hun gronden worden verdreven, verliezen hun bestaanszekerheid.
Het is diep triest hoe wij als mensen met de aarde omgaan. De weerbaarheid van de natuur wordt continu dwarsgezeten door een ongelofelijke drang van Big Agri naar kortstondig incasseren van euro’s.
Wat zou het een mooie kerstboodschap zijn als we vanaf het nieuwe het pesticiden verbruik uitbannen, juist niet toegeven aan Gen-tech. Het is zo verweven met elkaar, pesticiden verbruik en Gen-tech. Door Gentech toe te staan wordt het gif verbruik alleen maar groter en dus de macht van de multinational als Bayer, Syngenta en BASF alleen maar groter.
Als onze volksvertegenwoordigers de oren laten hangen naar de Big Agri wat kunnen wij als consument dan nog doen? Nou nog heel wat. Koop biologisch voedsel, dan weet je zeker dat het voedsel wat je consumeert vrij is van Gen-tech en vrij is van giftige pesticiden. Bovendien is de teelt van biologisch voedsel kleinschaliger waardoor meer boeren kunnen overleven en een bestaan hebben in de landbouw. En op de koop toe krijg je een gevarieerd landschap waar het prettig wonen en recreëren is.
Jan Overesch. Raalte.